Measure what is important; don’t make important what you can measure (Robert McNamara)
Veiligheidscultuur
Veiligheidscultuur is breed een begrip. Het in kaart brengen van de veiligheidscultuur is daarom makkelijker gezegd dan gedaan. Om dit volledig in kaart te brengen zou iemand bijvoorbeeld een jaar lang mee moeten ‘draaien’ op alle afdelingen om zodoende een goed beeld in de volle breedte te krijgen. Zie ook onze publicatie; ‘Hoed u voor de cultuur fluisteraar’.
In de meeste gevallen is dit niet nodig. Vaak kan worden volstaan met onderzoeken die gericht op zoek gaan naar de oorzaken van een bepaald probleem of risico. Omdat het belangrijk is dat het type onderzoek past bij de vraag stemmen wij dit zorgvuldig af de opdrachtgever.
Nulmeting
Voor organisaties die pas beginnen met het in kaart brengen van de ‘zachte’ kant van veiligheid is bijvoorbeeld de veiligheidsladder een handig instrument. Dit instrument brengt niet de veiligheidscultuur in kaart maar geeft een beeld van hoe veiligheid is georganiseerd en/ of wat de perceptie van de medewerkers is over het gevoerde veiligheidsbeleid.
Deze methodiek is afgeleid van de Hearts and Minds methodiek en beschrijft de omgang met veiligheid aan de hand van een aantal thema’s zoals beleid, doelen, leiderschap, etc. Per thema wordt aangegeven op welk niveau van de ladder dit functioneert (pathologisch, reactief, calculatief, proactief of generatief) en worden adviezen gegeven ter verbetering. Safety Improvement Company is kennispartner van de NEN en is hiermee betrokken bij de verdere ontwikkeling van de veiligheidsladder. Daarnaast zijn enkele medewerkers van ons al sinds 2010 betrokken bij de ontwikkeling van de veiligheidsladder en vergelijkbare instrumenten.
Voor organisaties die behoefte hebben aan een meer diepgaande analyse is een Waarden-onderzoek geschikt.
Dit onderzoek beschrijft de gedeelde overtuigingen, waarden en gedragspatronen van de organisatie. Het geeft antwoord op welke gedragspatronen dominant zijn en waardoor deze in stand worden gehouden. Deze informatie is cruciaal bij het inrichten van de interventies (workshops, games, etc.).
Onderstaand figuur 1. geeft grafisch het verschil tussen deze twee methodieken weer. De bovenkant van ijsberg (safety climate) betreft het onderzoek met hulp van een veiligheidsladder, de onderkant van ijsberg (safety culture) heeft betrekking op het onderzoek naar de gedeelde overtuigingen, gedeelde waarden en gedragspatronen
figuur1
… lees meer over het verbeteren van de veiligheidscultuur.