Onze visie op veiligheid en verbeteren van veiligheidscultuur
Veiligheid goed en blijvend in een organisatie implementeren vraagt integrale aandacht van de organisatie en commitment van de leiding. Uitgangspunt daarbij is dat het veiligheidsniveau van een bedrijf wordt bepaald door drie elementen, figuur 1 (afgeleid van F. W. Guldenmund):
- Veiligheidscultuur: leiderschap, eigenaarschap, gedeelde waarden, overtuigingen, en gedragsnormen binnen een bedrijf in relatie tot veiligheidsrisico’s.
- Veiligheidsbeheerssysteem: veiligheidsbeleid, organisatie, risicomanagement, audits en beoordeling door het management.
- Technische integriteit: Goed ontworpen installaties, inspectie, onderhoud en keuringen moet de technische integriteit van installaties borgen.
figuur 1
Veiligheidsverbetering
Figuur 2 laat de ontwikkelingsstadia van een veiligheidscultuur zien (van reactief tot generatief, waarbij generatief het hoogste niveau is); afgeleid van het model van Hudson.
Figuur 3 laat zien dat er vanaf het laagste niveau vooral wordt geïnvesteerd in techniek en systemen. De gedachte op deze niveaus is dat alles te voorkomen is en het een rationeel proces is. Rond het calculatieve niveau bevindt zich een z.g. ‘glazen’ plafond, welke doorbroken dient te worden om verder te groeien. Deze groei zal met name ontstaan door het ontwikkelen van leiderschapsvaardigheden, verbeteren van eigenaarschap, het creëren van sociale veiligheid, etc. Acteren op proactieve niveau en hoger betekent dat medewerkers verantwoordelijkheid nemen en dragen voor hun eigen gedrag en het besef dat hoe goed men ook is voorbereid er altijd onverwachte knelpunten kunnen optreden en dat men hierop alert moet zijn en ook in staat moet zijn om erop te kunnen inspelen.
figuur 2
figuur 3
Visie op verbeteren. Het is van belang dat het managementsysteem en de technische veiligheid goed zijn ontwikkeld. Verdere groei van veiligheid wordt in regel echter bereikt door middel van organisatieontwikkeling, bewustwording, passend leiderschap en reinforcement.
Verbeteren vraagt een lerende organisatie. Dit vraagt erom dat naast geschreven regels (visie, strategie, beleid, etc.) ook ongeschreven regels (gedeelde normen, waarden en overtuigingen) in lijn worden gebracht met de veiligheidsambitie.
Verandering / verbetering ontstaat in essentie door het creëren van een dialoog tussen de medewerkers dwars door alle lagen van de organisatie. Geen dialoog geen verandering. In onze aanpak staat het achterhalen van de ongeschreven regels, die de veiligheidscultuur vormgeven centraal. Het achterhalen en bespreekbaar maken van deze ongeschreven regels is cruciaal voor het welslagen van een veiligheid verbeterprogramma.
Ons veranderprogramma volgt altijd de volgende fasen (nulmeting, bewustwording, bijleren en bekrachtigen van gedrag). In onze visie is het van belang dat de oplossingen niet worden opgelegd maar juist aangedragen zijn door de medewerkers zelf. In onze veranderaanpak maken wij o.a. gebruik van de inzichten van J.P. Kotter.
Meer informatie over: